2016-06-09 11:16Rada Dialogu Społecznego o problemach pielęgniarek i płacy minimalnej

Problemy sÅ‚użby zdrowia, w tym protest pielÄ™gniarek w Centrum Zdrowia Dziecka, opiniowanie aktów prawnych przez partnerów spoÅ‚ecznych oraz analiza Banku Åšwiatowego dotyczÄ…ca pÅ‚acy minimalnej w Polsce i Europie byÅ‚y tematami obrad  Posiedzenia Rady Dialogu SpoÅ‚ecznego 8 czerwca 2016 r. UczestniczyÅ‚ w nim Prezydent RP Andrzej Duda, a posiedzeniu przewodniczyÅ‚ Piotr Duda, przewodniczÄ…cy KK NSZZ „Solidarność” i szef RDS.

Przedstawiając informację na temat planowanych zmian systemu wynagrodzeń w służbie zdrowia minister Konstanty Radziwiłł mówił o projekcie ustawy o działalności leczniczej, która przewiduje m.in., że kategorie zawodowe pracowników służby zdrowia miały być określone w oparciu o ich wykształcenie i specjalizację. Kierownictwo placówek i związki zawodowe miałyby na tym etapie określać wspólnie wzrost wynagrodzeń.

Minister potwierdził realizację podwyżek dla pielęgniarek wynegocjowaną w porozumieniu z 23 września ubr. (tzw. 4 razy 400 zł), zapisaną w rozporządzeniu z października 2015 r., a nazywanym umownie rozporządzeniem Mariana Zembali (ówczesnego ministra zdrowia z ramienia PO). Wyraził nadzieję na zakończenie strajku pielęgniarek w Centrum Zdrowia Dziecka, mimo dopisywania przez nie kolejnych postulatów do wynegocjowanych kolejnych porozumień. Przypomniał jednocześnie, że średnie wynagrodzenia pielęgniarek w CZD wynoszą 4800 zł. Tylko 6 proc. z nich zarabia poniżej 3 tys. zł zaś 17 proc. ponad 6 tys. zł brutto.

Piotr Duda podkreślił znaczenie systemowego rozwiązania problemów służby zdrowia. Zaznaczył, że problem pielęgniarek nie jest jedyny. Wskazał też na problem innych grup zawodowych wynikający z rozporządzenia ministra Zembali z października ubr., które nie dopuszcza innych grup zawodowych do negocjacji płacowych.

 

O wyÅ‚Ä…czeniu części pracowników sÅ‚użby zdrowia z negocjacji dotyczÄ…cych standardów zatrudnienia mówiÅ‚a również Maria Ochman przewodniczÄ…ca krajowego sekretariatu ochrony zdrowia NSZZ Solidarność. PrzypomniaÅ‚a, że rozporzÄ…dzenie ministra Zembali wyklucza z negocjacji pÅ‚aconych pielÄ™gniarki z SolidarnoÅ›ci i OPZZ, gdyż te zwiÄ…zku dziaÅ‚ajÄ…ce w sÅ‚użbie zdrowia zrzeszajÄ… nie tylko pielÄ™gniarki, ale także przedstawicieli innych zawodów medycznych czy innych pracowników placówek medycznych. Przyznanie kompetencji do negocjacji pÅ‚acowych jedynie OZZPiP, należącego do FZZ, stanowiÅ‚o, w opinii Marii Ochman, pogwaÅ‚cenie dialogu spoÅ‚ecznego, byÅ‚o niekonstytucyjne. Jak zaznaczyÅ‚a „to rozporzÄ…dzenie to zburzyÅ‚o Å‚ad spoÅ‚eczny” i  „stanowiÅ‚o spÅ‚atÄ™ zobowiÄ…zaÅ„ jeszcze z BiaÅ‚ego Miasteczka”.

Maria Ochman wskazaÅ‚a ministrowi zdrowia, że resort nie wziÄ…Å‚ pod uwagÄ™ projektu zwiÄ…zanego z wynagrodzeniami pracowników sÅ‚użby zdrowia przygotowanego przez zwiÄ…zki i pracodawców. Jak mówiÅ‚a, to owi pozostali pracownicy bez których placówki medyczne też nie mogÄ… funkcjonować,  nie odejdÄ… od łóżek, nie naÅ‚ożą fartuchów i czepków, żeby upominać siÄ™ o swoje prawa. Ich siÅ‚a w negocjacjach jest wiÄ™c mniejsza. WyraziÅ‚a jednak nadziejÄ™, iż rzÄ…d PiS zechce rozwiÄ…zać problemy caÅ‚ej sÅ‚użby zdrowia, nie tylko pielÄ™gniarek. Ale tu gra rolÄ™ czas i konkrety.

Za szczególnie ważne uznaÅ‚a wyjaÅ›nienie z jakiego źródÅ‚a majÄ… być finansowane wynegocjowane wczeÅ›niej podwyżki pielÄ™gniarek oraz by nie pochodziÅ‚y one ze Å›rodków na Å›wiadczenia  medyczne. ZaapelowaÅ‚a do posłów PiS, by w praktyce realizowali swój problem ochrony zdrowia.

„PielÄ™gniarki w CZD może zarabiajÄ… maÅ‚o, ale te ze szpitali powiatowych majÄ… poÅ‚owÄ™ ich pensji. To Å›wiadczy o rozwarstwieniu w grupach zawodowych, także mÅ‚odych lekarzy, którzy za chwilÄ™ wyjdÄ… protestować na ulicÄ™” - powiedziaÅ‚a Maria Ochman. ZakoÅ„czyÅ‚a cytujÄ…c sÅ‚owa Jana PawÅ‚a II, że rzÄ…dy siÄ™ zmieniajÄ…, ale pielÄ™gniarki, nauczyciele, inne grupy zawodowe potrzebujÄ… pomocy SolidarnoÅ›ci. Solidarność zaÅ› nie bÄ™dzie siÄ™ w tej sprawie bierna.

Urszula Michalska z OPZZ dodała, że także OPZZ, jako reprezentatywna centrala związkowa, straciło, na mocy rozporządzenia ministra Zembali, możliwość rozmowy o podziale środków w placówkach służby zdrowia, co jest niedopuszczalne. Jak mówiła, rozporządzenie nie może naruszać ustawy o związkach zawodowych czy Konstytucji mówiącej o równości związkowej. Wskazała na grupy zawodowe fizjoterapeutów, diagnostów, opiekunów medycznych, którzy od lat nie dostawali żadnych podwyżek, a ich zarobki są na poziomie płacy minimalnej.

Odpowiadając na zastrzeżenia związkowych centrali minister Radziwiłł poinformował, iż przez 4 lata podwyżki dla pielęgniarek wynikające z rozporządzeni ministra Zembali będą kosztowały 10 mld zł. Potwierdził istnienie konfliktu między pielęgniarkami, a innymi grupami zawodowymi w służbie zdrowia, także w CZD, gdzie około 350 osób podpisało petycję w sprawie zakończenia protestu pielęgniarek. Zapowiedział też, że resort zdrowia przeznacza 1 mln zł na potrzeby CZD. Wyjaśnił jednak, że chodzi tu o stabilizatory napięcia oraz przebudowę pomieszczenia, w którym znajduje się rezonans magnetyczny. Obecnie na te inwestycje pieniędzy nie ma, więc zapadła decyzja o dodatkowych środkach.

„Widać, że wystarczy zastrajkować i otrzymuje siÄ™ pieniÄ…dze. My jako Solidarność nie bÄ™dziemy siÄ™ przed tym wzbraniać” - powiedziaÅ‚ PrzewodniczÄ…cy Duda podsumowujÄ…c tÄ™ dyskusjÄ™. ZauważyÅ‚, że informacje ministra z pewnoÅ›ciÄ… uruchomiÄ… teraz lawinÄ™ protestów.
Do tematu pielęgniarek odniósł się również Prezydent Andrzej Duda. Jak zaznaczył, problem służby zdrowia ma charakter systemowy. Nie dotyczy tylko CZD. Największy problem jest w szpitalach miejskich i powiatowych. Prezydent poprosił przedstawicieli organizacji związkowych o wyrozumiałość, by naprawić system ochrony zdrowia bez wstrząsów.
„JeÅ›li każdy bÄ™dzie ciÄ…gnÄ…Å‚ w swojÄ… stronÄ™, to system siÄ™ rozsypie” - przestrzegaÅ‚. DodaÅ‚, że sÄ… też inne zawody medyczne, że wie, iż pielÄ™gniarki wyjeżdżajÄ… za granicÄ™, ale najważniejszy jest spokojny dialog i konstruktywne rozwiÄ…zania.

W kolejnym punkcie posiedzenia Rada Dialogu SpoÅ‚ecznego wysÅ‚uchaÅ‚a prezentacji Banku Åšwiatowego pt. „PÅ‚aca minimalna na Å›wiecie i w Polsce”.  Informacje przekazaÅ‚  Andrew Mason z Banku Åšwiatowego zaznaczajÄ…c na wstÄ™pie, że wyniki jednego kraju dotyczÄ…ce pÅ‚acy minimalnej, jej zdolnoÅ›ci nabywczej, wpÅ‚ywu na bezrobocie, aktywność zawodowÄ… czy poziom ubóstwa nie przekÅ‚adajÄ… siÄ™ wprost na sytuacjÄ™ innego, np. Polski.

Jak przekazali przedstawiciele Banku, podniesienie pÅ‚acy minimalnej nie wpÅ‚ywa na ogólne podwyższenie pÅ‚ac. Prowadzi jednak do ograniczenia nierównoÅ›ci pÅ‚acowych. Nie spada natomiast liczba osób najmniej zarabiajÄ…cych. JeÅ›li chodzi o ubóstwo pracujÄ…cych, to wpÅ‚yw podwyższenia pÅ‚acy minimalnej  na jego poziom jest niewielki. Dotyczy to także Polski.

Natomiast co do wpływu płacy minimalnej na zatrudnienie, to także nie ma tu bezpośredniej korelacji. Podwyżki nigdzie nie powodują istotnego spadku zatrudnienia. Spada natomiast w takich sytuacjach zatrudnienie w tzw. grupach wrażliwych, tj. wśród ludzi młodych, o niskich kwalifikacjach. Taki efekt miało to np. na Węgrzech i Słowenii, które są w pewien sposób zbliżone do Polski.
Podwyżka najniższych wynagrodzeÅ„ zwiÄ™ksza natomiast poziom aktywnoÅ›ci zawodowej obywateli. JednoczeÅ›nie może jednak wzrosnąć bezrobocie, bo coraz wiÄ™cej osób poszukuje pracy, ale mniej jÄ… znajduje. 
W odniesieniu do Polski, przedstawiciele Banku Światowego podali, że podwyżka płacy minimalnej wpłynęła na spadek zatrudnienia w grupach wrażliwych: pracowników: tymczasowych, młodych, kobiet. Zanotowano też ucieczkę w umowy śmieciowe i do zatrudnienia nierejestrowanego. Osobom, które zachowały pracę, wydłużono jej godziny.

Z badań Baku wynika że siła nabywcza polskiej płacy minimalnej jest wyższa niż we wszystkich państwach tzw. nowej Unii, a nawet np. w Portugalii. Oczywiście jest ona niższa niż w państwach tzw. starej Unii. Jeśli chodzi o relację płacy minimalnej do średniej, to w Polsce też jest ona, według badania, stosunkowo wysoka, wyższa niż np. w Czechach czy na Słowacji, choć niższa niż na Węgrzech czy w Słowenii.
Jednocześnie okazuje się, że płaca przeciętna w Polsce rośnie stosunkowo wolno. Dlatego stosunkowo dobra jest relacja płacy minimalnej do średniej.
Badania dotyczyÅ‚y również nierównoÅ›ci pÅ‚acowych. OkazaÅ‚o siÄ™, że w tym zakresie Polska znajduje siÄ™ w poÅ‚owie stawki w UE. JednoczeÅ›nie jednak 22 proc. zatrudnionych w Polsce zarabia poniżej 2/3 mediany. Problemem jest wiÄ™c to, że dużo osób zarabia zbyt maÅ‚o – ok. 4-5 pkt proc. wiÄ™cej niż Å›rednia w UE. Ale sÄ… też takie paÅ„stwa jak np. Szwecja, gdzie ubodzy pracujÄ…cy to zaledwie 5 proc. majÄ…cych zatrudnienie. 

W badaniu próbowano znaleźć odpowiedź na pytani,e czy podniesienie płacy minimalnej zmniejszy poziom ubóstwa. Okazało się, że wpływ ten jest ograniczony. Osoby ubogie w Polsce to: w 61 proc. niepracujący, w 40 proc. to jednak pracujący. Co istotne, ci ostatni, według standardów polskich, nie zarabiają zbyt mało (ponad 52 proc. ma płacę średnią lub nawet wyższą). Do ubogich zaliczają się dlatego, że są jedynymi żywicielami rodziny. To prowadzi do wniosku, że przyczyną ubóstwa jest relatywnie niska aktywność zawodowa, szczególnie kobiet.
Podwyższenie płacy minimalnej do 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia będzie zatem, według autorów badania, miało wpływ głównie dla tzw. grupy ryzyka, zarabiające poniżej podwyższonej płacy minimalnej (ok. 22 proc. zatrudnionych).
Jeśli chodzi o wpływ podwyższenia płacy minimalnej do połowy płacy średniej na poziom zatrudnienia, to według badania mogłoby ono spaść od 0,6 proc. do 1,7 proc. zatrudnienia ogółem. Najbardziej ucierpieliby zatrudnieni na czas określony, mniej wykształceni, młodzi, kobiety.
W podziale na regiony, pracę mogliby najszybciej stracić pracujących w najmniej rozwiniętych gospodarczo regionach kraju.

Przewodniczący KK NSZZ Solidarność Piotr Duda zapowiedział, że Solidarność będzie dążyła do podwyższenia płacy minimalnej do 50 proc. średniej. Wyraził nadzieję, że zostanie przyjęta dyrektywa UE w tej sprawie.
Natomiast czÅ‚onek prezydium KK Solidarność Henryk Nakonieczny wyraziÅ‚ zastrzeżenia  metodologiczne do badania Banku Åšwiatowego, np. to, że zostaÅ‚y wziÄ™te pod uwagÄ™ różne okresy przy różnych kwestiach, że brak odniesienia do kryzysu gospodarczego, czy choćby powiÄ…zania z poziomem wyksztaÅ‚cenia. PodkreÅ›liÅ‚, że priorytetem powinno stać siÄ™ wzrost wynagrodzeÅ„ ogółem, bo to ma wpÅ‚yw na rozwój gospodarczy kraju.
Tematem, który poruszono na posiedzeniu Rady byÅ‚a również kwestia opiniowania przez partnerów spoÅ‚ecznych projektów aktów prawnych. PrzewodniczÄ…cy NSZZ „Solidarność” zaznaczyÅ‚, że zdarza siÄ™ iż projekty aktów prawnych sÄ… procedowane jako poselskie, by ominąć rozpatrywanie ich w Radzie Dialogu SpoÅ‚ecznego. SÄ… też istotne rzÄ…dowe projekty o tematyce spoÅ‚eczno-gospodarczej, których partnerzy spoÅ‚eczni nie otrzymujÄ… do konsultacji we wÅ‚aÅ›ciwym czasie. To, jak podkreÅ›liÅ‚ Piotr Duda, przypomina niechlubny okres Komisji Trójstronnej i nie ma na to zgody zwiÄ…zków i pracodawców. ZaznaczyÅ‚, że „Rada jest wÅ‚aÅ›ciwym ciaÅ‚em do konsultowania projektów. W przeciwnym razie koÅ„czy siÄ™ to demonstracjami, pikietami, a projekty wymagajÄ… poprawy, jak np. ten dotyczÄ…cy podatku od handlu”

Henryk Nakonieczny, czÅ‚onek Prezydium KK NSZZ „Solidarność”, jako przykÅ‚ad podaÅ‚ projekt dotyczÄ…cy wynagrodzeÅ„ osób kierujÄ…cych niektórymi spółkami Skarbu PaÅ„stwa. WpÅ‚ynÄ…Å‚ on do Rady od marszaÅ‚ka Sejmu a nie z RM, mimo że ta jest jego gospodarzem. NiewystarczajÄ…cy byÅ‚ też termin do konsultacji spoÅ‚ecznych. Budzi to poważne wÄ…tpliwoÅ›ci konstytucyjne.
„Takich przykÅ‚adów jest wiÄ™cej, jak chociażby ustawa o rehabilitacji zawodowej osób niepeÅ‚nosprawnych” - podkreÅ›liÅ‚ Nakonieczny.
„Nie chciaÅ‚abym żeby powstaÅ‚o faÅ‚szywe przekonanie, że dialog spoÅ‚eczny w Polsce siÄ™ wali, bo on siÄ™ wÅ‚aÅ›nie odbudowuje. Dla rzÄ…du dialog jest ważny. ProszÄ™ żeby przez incydentalne przypadki nie oceniać caÅ‚oÅ›ci dziaÅ‚aÅ„ rzÄ…du w tym przedmiocie” - powiedziaÅ‚a minister rodziny pracy i polityki spoÅ‚ecznej Elżbieta Rafalska. ZadeklarowaÅ‚a, że podejmie tÄ™ kwestiÄ™ na Radzie Ministrów.
Inni przedstawiciele rządu mówili o pośpiechu w działaniach ustawodawczych, dużej liczbie projektów, co często jest przyczyną skracania terminów konsultacji społecznych.
Jednak według partnerów społecznych, nie może to być usprawiedliwieniem dla łamania zasad dialogu wynikających z przepisów prawa.

Podczas posiedzenia RDS odbyÅ‚a siÄ™ również krótka uroczystość nadania jednej z sal w Centrum Partnerstwa SpoÅ‚ecznego „Dialog”  imienia Tadeusza ChwaÅ‚ki, tragicznie zmarÅ‚ego 11 listopada 2015 r. przewodniczÄ…cego Forum ZwiÄ…zków Zawodowych. OdsÅ‚oniÄ™cia pamiÄ…tkowej tablicy dokonali: PrzewodniczÄ…cy Piotr Duda i Prezydent Andrzej Duda.

Źródło:http://www.tygodniksolidarnosc.com/pl/a/16851/rada-dialogu-spolecznego-o-problemach-pielegniarek-i-placy-minimalnej-.html